หมวด จ.

                                     
                                      ตัวอย่างสำนวนไทย อักษร จ.

จับปลาสองมือ    

     
          โลภมาก มักลาภหาย อยากได้หลายอย่างแต่ในที่สุดไม่ได้สักอย่างเดียว
จับเสือมือเปล่า             

         แสวงหาผลประโยชน์โดยตัวเองไม่ต้องลงทุน
จอดเรือไม่ดูท่า ขี่ม้าไม่ดูทาง
          หมายถึง การทำอะไรไม่พิจารณาให้รอบคอบเสียก่อน ซึ่งอาจจะเกิดการผิดพลาดหรือเสียหายได้ เปรียบได้กับการจอดเรือหรือขี่ม้า ถ้าไม่ตรวจดูท่าจอดให้แน่นอน หรือไม่ดูหนทางที่จะขี่ม้าไปว่าจะเหมาะหรือไม่ ผลเสียหายก็ย่อมเกิดขึ้นได้ สำนวนนี้บางทีก็พูดว่า ” จอดเรือให้ดูฝัง จะนั่งให้ดูพื้น ” ซึ่งมีความหมายในทางตักเตือนไว้ก่อน 
จ้าวไม่มีศาล สมภารไม่มีวัด
           เป็นสำนวนเปรียบเปรยถึงคนที่เร่ร่อนไม่มีที่อยู่ประจำเป็นหลักแน่นอน
โจรปล้น ๑๐  ครั้งไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว
          สำนวนนี้มีความหมายอธิบายอยู่ในตัวแล้ว ถึงแม้คนเราจะถูกโจรขึ้นปล้นบ้านสัก ๑๐  ครั้งหรือมากกว่านั้น  ก็ยังไม่ทำให้ข้าวของ  หรือทรัพย์สินบางอย่างภายในบ้านเราถึงขนาดหมดเกลี้ยงตัวเลยทีเดียวนัก  แต่ไฟไหม้ครั้งเดียว  เผาผลาญทั้งทรัพย์สิน  และที่อยู่เราวอดวายเป็นจุลไปหมด  โบราณจึงว่า  ” โจรหรือขโมยขึ้นบ้านสัก ๑๐ ครั้งไม่เท่าไฟไหม้ครั้งเดียว
จับแพะชนแกะ

          หมายถึง  การทำอะไรที่ขาดความเรียบร้อยไม่เป็นกิจลักษณะ  คือเอาทางโน้นมาใช้ทางนี้ เอาทางนี้ไปแทนทางโน้น  สับสนวุ่นวายไปหมดหรือทำให้ไม่ประสานกันหรือไม่ต่อเนื่องกัน  เท่ากับเอาแพะมาชนกับแกะ เพราะแกะเป็นสัตว์ต่างพันธุ์หรือต่างชนิดกัน  และไม่เคยปรากฏว่าแพะกับแกะจะมีผู้เคยเอามาชนกันมาก่อน
จับปูใส่กระด้ง
          โดยสัญชิาตญาณ  ปูมักไม่คอยจะอยู่นิ่งเมื่อจับไปวางตรงไหน  มันก็พยายามจะไต่ไปไต่มาเพื่อจะหาทางออก  หรือคิดหนีไปท่าเดียว  เปรียบได้กับคนหรือเด็กเล็ก ๆ ที่ซกซนอยู่ไม่นิ่ง  ถึงจะอยู่ในที่บังคับอย่างไรก็จะดิ้นหรือซนเรื่อยไป
จุดไต้ตำตอ
          สำนวนนี้ หมายถึงการพูดกล่าวขวัญหรือทำอะไรสักอย่าง  โดยผู้พูดหรือผู้ทำไม่รู้จักคนผู้นั้นครั้นพอรู้ความจริง  ผู้พูดหรือผู้ทำกลายเป็นคน  ” ห้าแต้ม “  ไปเลย  ถ้าเป็นการพูดกล่าวขวัญในทางร้ายหรือนินทาด่าคนผู้นั้นเข้า  ดีไม่ดีก็ต้องเคราะห์ร้ายเปรียบเหมือนจุดไต้ไปตำเข้ากับตอถึงไฟดับ  สำนวนนี้เข้าใจว่า  มาจากการจุดไต้ให้ไฟสว่างของคนสมัยโบราณ  ซึ่งใช้เป็นไฟฉายส่องทาง  แล้วเอาไต้ไฟไปชนเข้ากับต่อถึงดับ
จมไม่ลง
          เคยรุ่งเรืองใหญ่โต เมื่อตกอับก็ยังทำตัวเหมือนเดิม ไม่ยอมปรับตัวให้เหมาะกับฐานะของตน ตัวอย่าง”สิ้นสามีแล้วภรรยาและลูกๆยังจมไม่ลง ทำตัวเหมือนเดิม ทั้งๆทีไม่มีรายได้อะไร ไม่ช้าคงล้มละลายแน่”
จรกาหน้าหนู
         เข้าพวกกับใครไม่ได้

จระเข้ขวางคลอง

         ทำตัวกีดขวางผู้อื่น จนก่อให้เกิดความรำคราญ

จับดำถลำแดง
         มุ่งอย่างหนึ่งไปได้อีกอย่างหนึ่ง  ตัวอย่าง “ฉันอุตส่าห์เลือกอย่างดีแล้ว ทำไมจึงจับดำถลำแดงไปหยิบของมีตำหนิมาได้”